جراحی لثه که به عنوان جراحی پریودنتال نیز شناخته می شود، یک درمان دندانپزشکی است که برای درمان بیماری ها و در شرایط التهاب، عفون و بیماری های شدید لثه انجام می شود. این درمان شامل مداخلات جراحی برای ترمیم و بازیابی سلامت لثه ها و ساختارهای نگهدارنده است. لثه دندان با استقامت زیاد موجب کنار هم قرار گرفتن دندان ها شده و رنگ صورتی لثه و عدم وجود هر گونه ناهمواری در لثه از نشانه های لثه ی سالم است. چنانچه بنا بر دلایل مختلفی بافت لثه دچار حساسیت، عفونت و التهاب و در موارد شدید تر دچار ترشحات چرکی و درد گردد، جرمگیری لثه و در صورت عدم بهبود یا با نظر متخصص جراحی لثه تجویز می‌گردد.
در این مقاله مروری دقیق بر جراحی لثه، دلایل ایجاد بیماری لثه و انواع روشهای موجود را در اختیار شما قرار می‌دهیم. چه به دنبال اطلاعاتی در مورد جراحی لثه با لیزر و درمان تحلیل لثه با لیزر باشید یا به طور کلی در حال بررسی جراحی لثه باشید، این مقاله تمام جنبه های ضروری را که باید بدانید را پوشش می دهد.
دلیل جراحی لثه
برای درک نیاز به جراحی لثه، درک علل بیماری لثه بسیار مهم است. در این بخش عوامل اصلی موثر در ابتلا به بیماری لثه را بررسی می‌کنیم؛
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
- بیماری های ژنتیکی
- مصرف بیش از دخانیات
- اختلال سیستم ایمنی در اثرابتلا به برخی بیماری ها
جراحی لثه برای چیست؟
با توجه به توضیحات ذکر شده در مورد دلیل جراحی لثه، حال هدف از جراحی لثه برای بهبود و درمان را بررسی خواهیم کرد.
- پوشش ریشه دندان ها
- درمان عفونت و التهاب لثه
- جلوگیری از دست دادن دندان ها
- کاهش فاصله بین دندان ها و لیفت لثه
- درمان بیماری‌هایی مثل، گینوییت و پریودنتیت
- ترمیم استخوان فک و بافت های آسیب دیده مرتبط با لثه و تغیر شکل استخوان فک
ژنژیویت لثه (Gingivitis) چیست؟
ژنژیویت مرحله اولیه بیماری لثه است که با التهاب بافت لثه اطراف دندان مشخص می شود. در درجه اول به دلیل تجمع پلاک، یک لایه چسبنده از باکتری ها روی دندان ایجاد می شود. و چنانچه درمان لازم انجام نشود، بیماری گسترش یافته و منجر به پریودنتیت لثه می‌گردد. توجه داشته باشید که ژنژیویت لثه اغلب بدون درد است، بنابراین اگر شما علائم یا نشانه های خاصی اعم از التهاب لثه شامل قرمزی، تورم، حساسیت به لمس و خونریزی لثه مشاهده کردید، با دندان پزشک حود مشورت کنید.
با این حال، در این مرحله، استخوان و بافت های همبند حامی دندان ها هنوز دست نخورده هستند. بهداشت دهان و دندان مناسب، از جمله مسواک زدن منظم، نخ دندان کشیدن، و تمیز کردن حرفه ای دندان، می تواند به معکوس کردن التهاب لثه کمک کند.
پریودنتیت لثه (Periodontitis) چیست؟
پریودنتیت لثه، همچنین به عنوان بیماری پریودنتال یا به بیان ساده تر پریودنتیت نیز شناخته می شود، یک مرحله پیشرفته از بیماری لثه است که زمانی رخ می دهد که التهاب لثه درمان نشده یا به خوبی مدیریت نشود. پریودنتیت لثه شامل التهاب لثه وعفونت لثه است که زیر خط لثه گسترش می‌یابد و بر ساختارهای نگهدارنده دندان‌ها از جمله رباط پریودنتال و استخوان آلوئولار تأثیر می‌گذارد. پریودنتیت باعث فاصله بین لثه و دندان می‌شود و پاکت هایی را تشکیل می‌دهند که محل تجمع باکتری ها و مواد زائد خواهد بود.
با گذشت زمان، این پاکت ها عمیق تر می شوند و منجر به تخریب بیشتر بافت لثه و استخوان های اطراف دندان می شوند. در صورت عدم درمان، پریودنتیت لثه می تواند منجر به از دست دادن دندان شود. درمان لثه در این مرحله اغلب شامل تمیز کردن عمیق حرفه ای، جرم گیری و صاف کردن ریشه، و در موارد پیشرفته، جراحی لثه است.
علائم و نشانه های بروز پریودنتینت لثه :
- درد مدام
- خونریزی لثه
- بوی بد دهان
- لقی لثه
- تحلیل لثه
جراحی لثه:
جراحی لثه که جراحی جراحی پریو دنتال نیز گفته می‌شود، به روش های جراحی ای اطلاق می شود که برای درمان بیماری پیشرفته لثه یا پریودنتیت انجام می شود. هدف جراحی پریودنتال درمان التهاب، عفونت و آسیب ناشی از بیماری و همچنین بازیابی و حفظ سلامت لثه ها و ساختارهای نگهدارنده لثه است.
جراحی پریودنتال می تواند شامل تکنیک های مختلفی مانند جراحی فلپ لثه (جراحی کاهش پاکت پریودنتال)، پیوند استخوان، بازسازی بافت هدایت شده و پیوند لثه باشد. این روش جراحی خاص به شدت و وسعت بیماری پریودنتال بستگی دارد و توسط پریودنتیست (متخصص جراحی لثه) بر اساس نیازهای فردی بیمار تعیین می شود.
جراحی فلپ لثه (Flap surgery) چیست؟
جراحی فلپ لثه که به عنوان جراحی فلپ پریودنتال یا جراحی کاهش پاکت پریودنتال نیز شناخته می شود، یکی از روش های جراحی لثه است، که برای درمان بیماری پیشرفته لثه (پریودنتیت) انجام می شود. جراحی فلپ لثه معمولاً زمانی توصیه می‌شود که درمان‌های غیرجراحی مانند جرمگیری و صاف کردن ریشه برای کنترل بیماری لثه کافی نباشد. وعمق پاکت ایجاد شده بیش از 5 میلی متر باشد.
در طی جراحی فلپ لثه، پریودنتیست یا متخصص جراحی لثه برش هایی را در بافت لثه ایجاد می کند و به اصطلاح فلپ ایجاد می کند که بافت لثه به آرامی از روی دندان ها بلند می شود.
جراحی فلپ لثه امکان دسترسی به ریشه های زیرین و مناطق آلوده زیر خط لثه را فراهم می کند. سپس جراح ریشه های دندان را به طور کامل تمیز می کند و پلاک، تارتار و هر بافت بیمار را از بین می برد. در برخی موارد تغییر شکل یا پیوند استخوان نیز ممکن است برای بازسازی استخوان سالم و بافت لثه انجام شود. پس از اتمام جراحی لثه، فلپ لثه در جای خود قرار می گیرد و لثه بخیه می شود.
جراحی فلپ لثه می‌تواند به توقف پیشرفت بیماری لثه بهبود لثه و استخوان کمک کند و چسبندگی لثه‌ای سالم‌تر به دندان‌ها را بازگرداند.
جراحی کیست لثه چیست؟
جراحی برای برداشتن کیست عفونی از لثه روشی است که برای از بین بردن کیست یا آبسه عفونی ایجاد شده در بافت لثه انجام می شود. این نوع کیست معمولاً به دلیل عفونت باکتریایی، عفونت عمیق دندانی یا انسداد غده بزاقی ایجاد می شود. جراحی کیست لثه شامل ایجاد یک برش در بافت لثه برای دسترسی و برداشتن کیست است. سپس ناحیه تحت درمان به طور کامل تمیز می شود و در صورت لزوم، هر گونه بافت آسیب دیده یا عفونی برداشته می شود. سپس محل جراحی بخیه می شود تا بهبودی کامل حاصل شود.
جراحی افزایش طول تاج
جراحی لثه برای افزایش طول تاج دندان یک عمل زیبایی است که به عنوان افزایش طول تاج شناخته می شود. این نوع از جراحی لثه زمانی انجام می‌شود که دندان ساختار کافی در بالای خط لثه نداشته باشد، یاهنگامی که قد تاج دندان با سایر دندان ها در یک اندازه نباشد یا به دلیل پوشاندن بیش از حد بافت لثه روی دندان‌ها موجب شکستگی یا فرسودگی دندان ها شود. جراحی افزایش طول تاج شامل برداشتن بخشی از بافت لثه و در صورت نیاز، تغییر شکل استخوان زیرین برای نمایان شدن بیشتر سطح دندان است. این امر ظاهری متناسب تر و از نظر زیبایی شناختی دلپذیرتر ایجاد می کند. افزایش طول تاج نیز ممکن است به عنوان بخشی از یک طرح درمان ترمیمی انجام شود تا ساختار دندانی مناسب برای قرار دادن روکش ها یا روکش های دندانی را فراهم کند. از این گاها جراحی لثه برای روکش نیاز خواهد بود.
جراحی لیفت لثه
جراحی لیفت لثه که به عنوان کانتور لثه یا تغییر شکل لثه نیز شناخته می شود، یک درمان زیبایی است که برای بهبود ظاهر خط لثه انجام می شود. معمولاً برای درمان “لبخند لثه ای” یا خط ناهموار لثه از لیفت لثه استفاده می شود. در طول جراحی لثه بافت اضافی لثه با دقت برداشته یا تغییر شکل داده می‌شود تا خط لثه متعادل‌تر و متقارن‌تری ایجاد شود. جراحی لثه برای لبخمد زیبا تر یا لیفت لثه به نمایان شدن بیشتر سطح دندان کمک کند و زیبایی کلی لبخند را بهبود بخشد. جراحی لیفت لثه را می توان با استفاده از تکنیک های جراحی سنتی یا با کمک لیزر، بسته به مورد فردی و ترجیحات بیمار انجام داد. در جراحی لیفت لثه با لیزر بافت لثه توسط لیزر دندان پزشکی بدون درد و خونریزی برداشته می‌شود.
جراحی اپیکواکتومی (Apicoectomy)
اپیکواکتومی یا جراحی ریشه دندان یکی از زیر شاخه های جراحی لثه است، که در دندانپزشکی نسبتاً رایج میباشد. در این جراحی انتهای ریشه دندان به همراه بخش‌هایی از بافت لثه عفونی اطراف آن برداشته می‌شود. این درمان در صورتی که به موقع و اصولی انجام شود می‌تواند دندان آسیب دیده را از کشیده شدن حفظ کند.
در موارد نادری ممکن است بعد از عصب کشی، عفونت و التهاب در ناحیه تحت درمان باقی مانده باشد، در این شرایط از جراحی اپیکو استفاده می‌شود و محل عفونت والتهاب با عکس رادیو گرافی مشخص شده و سپس توسط متخصص جراحی لثه بقایای عفونت و التهاب برداشته می شود.
جراحی پیوند لثه
جراحی پیوند لثه که به عنوان پیوند لثه یا جراحی پلاستیک پریودنتال نیز شناخته می شود، روشی است که برای درمان تحلیل لثه یا بهبود زیبایی خط لثه انجام می شود. تحلیل رفتن لثه زمانی اتفاق می‌افتد که بافت لثه از دندان جدا می‌شود و سطح ریشه دندان را در معرض دید قرار می‌دهد. این عارضه می تواند منجر به حساسیت دندان، افزایش خطر پوسیدگی دندان و به خطر افتادن زیبایی شناسی شود. در طی جراحی پیوند لثه، بافت لثه از ناحیه دیگری از دهان مانند کام یا بافت لثه مجاور گرفته می‌شود و به نواحی دارای تحلیل لثه پیوند زده می‌شود. بافت پیوندی به دقت در محل قرار می گیرد تا سطح ریشه دندان در معرض دید را بپوشاند و ضخامت بافت لثه را بازیابی کند و ظاهر خط لثه را بهبود بخشد. جراحی پیوند لثه می تواند به محافظت از ریشه دندان، کاهش حساسیت، افزایش سلامت دهان و زیبایی لبخند کمک کند.
مراحل جراحی لثه:
قبل از انجام هرگونه درمان و جراحی لثه گرفتن عکس رادیوگرافی لازم و ضروری است. دندان پزشک از روی عکس دندان ها محل عفونت را مشخص میکند و بسته به نوع عفونت و شرایط دندان و لثه مراجعه کننده به متخصص جراحی لثه ارجاع داده می‌شود.
- بر اساس نوع جراحی لثه مراحل بیهوشی یا بی حسی موضعی انجام می‌شود.
- برشی کوچک در امتداد خط لثه و محلی که نیاز به درمان دارد ایجاد می‌شود.
- سپس لثه ها به منظور دسترسی به ریشه های دندان و پاکسازی هر گونه عفونت و پلاک از دندان جدا می‌شوند.
- پس از پاکسازی عمقی محل تحت درمان متخصص جراحی لثه می تواند روشهای دیگری مانند تغییر شکل لثه، بازسازی استخوان یا سایر روشهای برنامه ریزی شده را انجام دهد.
- سپس ناحیه تحت درمان جهت جلوگیری از خونریزی بخیه زده می‌شود و بنا بر شرایط بیمار 7 تا 10 روز بعد از جراحی بخیه ها باز می‌گردد.
جراحی لثه با لیزر:
جراحی لثه یکی از درمان هایی است که همواره با نگرانی مراجعین همراه است، به دلیل حساسیت بافت لثه بسیاری از افراد به دنبال درمان تحلیل لثه بدون جراحی یا درمان های کم تهاجمی برای جراحی لثه هستند. ازاین رو جراحی لثه با لیزر یکی از پیشنهاد هایی است که برای درمان لثه ارائه می‌شود. جراحی لثه با لیزر، همچنین به عنوان درمان پریودنتال با کمک لیزر (LAPT) نیز شناخته می شود، یک جایگزین کم تهاجمی برای جراحی لثه است. در جراحی لثه با لیزر مراحل جراحی لثه با دقت بیشتر و حداقل درد، خونریزی و ناراحتی استفاده می‌شود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر مطلب جراحی لثه با لیزر را مطالعه نمایید.
جراحی لثه با لیزر چگونه است؟
شایان ذکر است که مراحل جراحی لثه با لیزر ممکن است بسته به برنامه درمانی هر فرد و نظر متخصص جراحی لثه متفاوت باشد.
- بی حسی لثه با لیزر:
قبل از شروع درمان، پریودنتیست از بی حسی موضعی برای بی حس کردن ناحیه تحت درمان استفاده می کند. برای کاهش درد و سوزش هنگام تزریق آمپول بی حسی نیزمی‌توان با استفاده از تابش اشعه های لیزر، ناحیه تحت درمان را بی حس کرده و در نتیجه فرد هیچ گونه درد و سوزشی احساس نخواهد کرد. و بی حسی عمیق تر خواهد بود.
- آماده سازی جهت جراحی لثه با لیزر:
متخصص جراحی لثه با تنظیمات دستگاه لیزر از لیزر دندان پزشکی برای دسترسی به ناحیه تحت درمان و بافت لثه مد نظر استفاده می کند. لیزر دندان پزشکی یک پرتو متمرکز از نور ساطع می کند که بافت لثه را از بین می برد یا به آن شکل می دهد. و با توجه به شرایط هر فرد و درمان مورد نیاز اقدام به جراحی می‌شود.
- بهبود بافت لثه با لیزر:
لیزر دندان پزشکی، رگ های خونی را در حین برداشتن یا تغییر شکل بافت لثه، سوزانده و خونریزی را به حداقل می رساند. علاوه براین با تحریک عروق خونی و اعصاب ناحیه‌ای به بهبود سریعتر بافت لثه و عوارض جراحی لثه کمک می کند.
عفونت بعد از جراحی لثه:
یک تا دوهفته بعد از جراحی لثه بسته به شرایط لثه و شرایط هر فرد و نوع جراحی لثه ای که انجام شده است فرد باید به متخصص جراحی لثه مراجعه نماید، تا نتایج درمان بررسی گردد. طی این مدت دوران نقاهت افراد متفاوت خواهد بود اما می‌توانید جهت کاهش درد از مسکن و آنتی بیوتیک تحت نظر دندان پزشاستفاده نمایید. علاوه بر این استفاده از لیزر دندان پزشکی در کاهش درد بعد از جراحی لثه نیز بسیار موثر خواهد بود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر مطلب “مراقبت های لازم پس از درمان جراحی لثه ” را مطالعه نمایید.
متخصص جراحی لثه (پریودنتیست):
یکی از مهم ترین رکن های جراحی لثه انتخاب متخصص پریو یا جراحی لثه میباشد. چرا که جراحی لثه جزو درمان های حساس دندان پزشکی بود و متخصص پریودنتیست پس از دوره عمومی دندانپزشکی 3 تا 4 سال دیگر به صورت حرفه‌ای و تخصصی آموزش‌های لازم جهت تشخیص، پیشگیری و درمان مشکلات لثه را پشت سر می‌گذراند. و با شناخت کامل آناتومی فک و دهان و لثه ها بدون عوارض جراحی انجام می‌شود.
هزینه جراحی لثه:
یکی از فاکتورهای مهم و تاثیر گذار در برآورد هزینه جراحی لثه، جراحی توسط متخصص جراحی لثه است، چراکه دندان پزشک متخصص با توجه به تکنیک های خاص که برای شرایط پیچده و دندان های پیچیده به کار میگیرد، هزینه بیشتری نسبت به دندان پزشک عمومی دریافت میکند. علاوه بر این نوع جراحی لثه مورد نیاز، محل تحت درمان و جراحی لثه با لیزر نیز از عوامل موثر در براورد هزینه جراحی میباشد.
